ارتودنسی دندان چیست ؟
ارتودنسی دندان یا ترمیم دندان‌ها، یک رشته از تکنیک‌ها و روش‌هایی است که برای اصلاح و ترمیم بیماری‌ها و نقص‌های دندانی و فکی استفاده می‌شود. این رشته علمی به بررسی و درمان مشکلات مربوط به ترتیب، قدرت و شکل دندان‌ها، فک‌ها و سایر عناصر سیستم دندانی می‌پردازد. متخصصین ارتودنسی (ارتودنتیست‌ها) با استفاده از ابزارها و دستگاه‌های مختلفی مانند براکت‌ها، کاملیا‌ها، وایرها و اکسپانسورها، برای اصلاح موقعیت نادرست دندان‌ها و فک‌ها و بهبود ظاهر و عملکرد دندان‌ها به کار می‌پردازند. معمولاً ارتودنسی در صورت وجود مشکلاتی مانند تراکم بیش از حد یا فاصله زیاد بین دندان‌ها، بیت نادرست، فک‌های ناهم‌سطح، بیت عمودی نادرست و دیگر نقص‌های فکی-دندانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر این، ارتودنسی می‌تواند بهبود ظاهر صورت و لبخند فرد را نیز به همراه داشته باشد. لزوم ارتودنسی برای هر فرد بستگی به شرایط خاص او دارد و برای تشخیص و نیازهای درمانی دقیق، بهتر است با یک ارتودنتیست مشورت کنید.( کلینیک دندانپزشکی دکتر ناصری, ارتودنسی دندان در سعادت آباد )
چرا ارتودنسی مهم است؟
ارتودنسی به عنوان یک حوزه مهم از پزشکی دندانپزشکی، دارای اهمیت بسیاری است. در ادامه، چندین دلیل کلیدی برای مهمیت ارتودنسی را بررسی می کنیم :
- بهبود عملکرد دندان‌ها و فک‌ها : اگر دندان‌ها و فک‌ها به طور نادرست قرار گیرند، ممکن است عملکرد خوابیدن، چوب‌کندگی، گشودگی دهان و گاهی حتی تنفس متأثر شود. ارتودنسی بهبودی عملکردی به دندان‌ها و فک‌ها می‌بخشد و مشکلاتی مانند بیت نادرست، آسیب به بافت‌های دهانی و تنفس نادرست را بهبود می‌بخشد.
- بهبود بهداشت دهان و ارتودنسی : دندان‌ها و فک‌ها در صورت قرارگیری نادرست می‌توانند باعث مشکلات بهداشتی مانند بیشتر شدن ریسک برای تراکم دندانی، سختی در تمیزکردن دندان‌ها، ایجاد بیشتر رسوبات و لکه‌ها شوند. با استفاده از ارتودنسی، موقعیت صحیح دندان‌ها و فک‌ها برقرار می‌شود و بهداشت دهان بهبود می‌یابد.
- بهبود ظاهر و اعتماد به نفس : مشکلات دندانی مانند دندان‌های فرو رفته، تراکم بیش از حد، فاصله بین دندان‌ها و فک‌های نامتعادل می‌توانند به ظاهر و لبخند فرد آسیب برسانند و اعتماد به نفس را کاهش دهند. ارتودنسی می‌تواند بهبودی در ظاهر صورت، لبخند و اعتماد به نفس فرد ایجاد کند.
- پیشگیری از مشکلات زیستی : مشکلات فکی-دندانی مانند بیت نادرست، تراکم بیش از حد و فاصله زیاد بین دندان‌ها می‌توانند منجر به مشکلات زیستی مانند سایش ناهمگن دندان‌ها، فشار زیاد بر روی بافت‌های فک و عضلات صورت شوند. ارتودنسی می‌تواند از ایجاد چنین مشکلاتی جلوگیری کند و به طرز قابل توجهی از کارایی و سلامت دندان‌ها و فک‌ها بهره‌مند شود.
انواع مختلف ارتودنسی کدامند ؟
انواع مختلف ارتودنسی عبارتند از :
- ارتودنسی ثابت (Traditional Braces) : ارتودنسی ثابت یا براکت‌های سنتی شامل براکت‌های کوچک و آویزهایی است که بر روی سطح دندان‌ها یا درون آنها قرار می‌گیرند. وایرها و لیگچرها به براکت‌ها متصل شده و با استفاده از این اجزا فشار و نیرویی به دندان‌ها و فک‌ها اعمال می‌شود تا آنها را به موقعیت صحیح هدایت کند. ارتودنسی ثابت معمولاً برای مواردی که نیاز به تصحیح جزئی و یا اصلاحات پیچیده‌تر دارند، استفاده می‌شود.
- ارتودنسی مخفی (Lingual Braces) : در ارتودنسی مخفی، براکت‌ها بر روی سطح داخلی دندان‌ها قرار می‌گیرند، به طوری که از قابل مشاهده بودن بیرونی دندان‌ها جلوگیری می‌کنند. این نوع از ارتودنسی مناسب برای افرادی است که می‌خواهند ترمیم دندانی را در حالی که بر روی دندان‌ها ظاهر نمی‌شود، انجام دهند.
- ارتودنسی شفاف (Clear Aligners) : ارتودنسی شفاف یا کاملیا ها شامل سری از نیلون شفاف است که به شکل سفت و محکمی روی دندان‌ها قرار می‌گیرند. این کاملیا ها به طور مداوم تغییر می‌کنند و به مرور زمان دندان‌ها را به موقعیت صحیح هدایت می‌کنند. از این روش معمولاً برای مواردی که نیاز به ترمیمات کمتری دارند یا برای افرادی که ترجیح می‌دهند از روشی غیر قابل مشاهده استفاده کنند، استفاده می‌شود.
- ارتودنسی تسریعی (Accelerated Orthodontics) : در ارتودنسی تسریعی، از تکنیک‌ها و روش‌هایی استفاده می‌شود که مدت زمان درمان را کاهش داده و فرآیند ترمیم دندان را اسرع می‌کنند. این روش‌ها شامل استفاده از دستگاه‌های مکانیکی خاص، استفاده از لیزر، برنامه‌ریزی دقیق ترمیم دندان و سایر روش‌هایی است که فرآیند ارتودنسی را تسریع می‌کنند.
( کلینیک دندانپزشکی دکتر ناصری, ارتودنسی دندان در سعادت آباد )
مراحل درمان ارتودنسی
مراحل درمان ارتودنسی عموماً شامل مراحل زیر می‌شود :
- مشاوره اولیه : در این مرحله، شما با ارتودنتیست خود ملاقات می‌کنید. ارتودنتیست بررسی جزئیات تاریخچه پزشکی شما، اعمال بالینی، عکس‌ها و جراحی‌های قبلی را انجام می‌دهد. همچنین، ارتودنتیست بررسی و ارزیابی جامع دندان‌ها، فک‌ها و فک‌بندی شما را انجام می‌دهد و نیازهای درمانی خاص شما را تعیین می‌کند.
- بررسی‌های تشخیصی : در این مرحله، ارتودنتیست شما بررسی‌های تشخیصی دقیق‌تری را انجام می‌دهد. این شامل عکس‌برداری پانورامیک (OPG)، عکس‌برداری سری (cephalometric)، اندازه‌گیری ارتفاع فکی، اخذ مدل دندان‌ها و اخذ عکس‌های رنگی است. این بررسی‌ها به ارتودنتیست کمک می‌کنند تا برنامه درمانی مناسب را برای شما تعیین کند.
- برنامه‌ریزی درمانی : پس از تشخیص صحیح، ارتودنتیست برنامه درمانی خاص شما را تهیه می‌کند. این شامل تعیین هدف‌های درمانی، نوع ارتودنسی (مثلاً براکت‌های ثابت، کاملیا ها و غیره)، مدت زمان درمان، برنامه تعویض براکت‌ها (در صورت استفاده از براکت‌های ثابت) و سایر جزئیات مربوط به درمان است.
- نصب دستگاه ارتودنسی : در این مرحله، دستگاه ارتودنسی شما (مانند براکت‌ها یا کاملیا ها) نصب می‌شود. اگر از براکت‌های ثابت استفاده می‌کنید، براکت‌ها بر روی سطح دندان‌ها قرار می‌گیرند و سپس وایرها و لیگچرها به براکت‌ها متصل می‌شوند. در صورت استفاده از کاملیا ها، کاملیا ها روی دندان‌ها قرار می‌گیرند.
- تعویض و تنظیمات مکرر : در طول درمان، شما باید به طور منتظم به ارتودنتیست خود مراجعه کنید تا براکت‌ها (در صورت استفاده از براکت‌های ثابت) تعویض شوند و تنظیمات لازم انجام شود.همچنین، در طول این مراحل، ممکن است نیاز به انجام مراحل فرعی دیگری مانند استفاده از روکش‌های فیبری، استفاده از الاستیک‌ها، استفاده از تقویم‌های فکی و غیره نیز وجود داشته باشد. برنامه درمانی شما بسته به نیازهای شخصی شما تعیین می‌شود و ارتودنتیست معالج شما به طور دقیق مراحل و جزئیات هر مرحله را برای شما توضیح خواهد داد.
آیا ارتودنسی در بزرگسالی هم امکان‌پذیر است ؟
بله، ارتودنسی در بزرگسالی نیز امکان پذیر است. در واقع، ارتودنسی در بزرگسالی برای تغییر و بهبود موقعیت دندان‌ها و فک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صورتی که در بزرگسالی دندان‌ها و فک‌ها به صورت نامناسب قرار گرفته باشند و باعث مشکلاتی مانند فشار و درد، مشکلات گوارشی، دشواری در بلع و صحبت، آسیب به بافت‌های نرم دهان و صورت و یا ایجاد ناراحتی ظاهری شوند، ارتودنسی می‌تواند بهبود بخشی مناسب باشد.
به علاوه، برخی از بزرگسالان برای بهبود ظاهری خود و افزایش اعتماد به نفس نیز به ارتودنسی روی می‌آورند. با تکمیل درمان ارتودنسی، قدرت گام‌های اجرایی و عملکرد دهان و فک‌ها بهبود می‌یابد و بهبودی در ظاهر ظاهری و لبخند نیز مشاهده می‌شود.
مهم است بدانید که در بزرگسالی، فرآیند درمان ارتودنسی ممکن است زمان بیشتری نسبت به کودکان و نوجوانان به طول بیانجامد. همچنین، در برخی موارد، نیاز به همراهی درمان‌های دیگر مانند جراحی فک و صورت نیز وجود دارد.
( کلینیک دندانپزشکی دکتر ناصری, ارتودنسی دندان در سعادت آباد )
مزیت و عوارض احتمالی
ارتودنسی برای بزرگسالان مزایا و عوارض احتمالی زیر را دارد :
مزایا
- بهبود ظاهر و اعتماد به نفس : ارتودنسی می‌تواند بهبودی قابل توجهی در ظاهر دندان‌ها و فک‌ها به ارمغان آورده و باعث افزایش اعتماد به نفس شما شود.
- بهبود عملکرد دهان و فک‌ها : درمان ارتودنسی می‌تواند بهبود عملکرد دهان و فک‌ها را ایجاد کند، از جمله توانایی بلع، صحبت، و عملکرد مضغ غذا را بهبود می‌بخشد.
- کاهش مشکلات جسمی : اگر دندان‌ها و فک‌ها به طور نامناسب قرار گرفته باشند، ممکن است منجر به مشکلات جسمی مانند درد، فشار، مشکلات گوارشی و آسیب به بافت‌های نرم دهان و صورت شوند. ارتودنسی می‌تواند این مشکلات را کاهش دهد یا حتی برطرف کند.
- حفظ سلامت دهان و دندان‌ها : دندان‌های به هم فشرده و فک‌های نامناسب ممکن است باعث مشکلات بهداشت دهانی مانند لکه‌های دندانی، تسویه‌نشده‌های دندانی و التهاب لثه شوند. ارتودنسی می‌تواند به حفظ سلامت دهان و دندان‌ها کمک کند.
عوارض احتمالی
- دارایی‌های ظاهری : ارتودنتیکس (دستگاه ارتودنسی) ممکن است در طول درمان باعث تغییر در ظاهر شما شود. براکت‌ها و سیم‌های موجود در دهان ممکن است برخی از افراد را از لبخند گرفته یا احساس ناخوشایندی در طول درمان داشته باشند.
- عدم راحتی و درد : در ابتدای درمان، ممکن است احساس درد، فشار و عدم راحتی در دهان داشته باشید. همچنین، پس از تعویض براکت‌ها و تنظیمات دوره‌ای، ممکن است درد و عدم راحتی کوتاه مدتی را تجربه کنید.
- محدودیت‌های خوردن : برخی از غذاها ممکن است در طول درمان ارتودنسی برای شما محدود شود. براکت‌ها و سیم‌های موجود در دهان می‌توانند باعث مشکلات خوردن و مضغ غذا شوند.
- نگهداری و بهداشت : نیاز به نگهداری و بهداشت مناسب برای دستگاه ارتودنتیکس و دهان شما وجود دارد. براکت‌ها و سیم‌های موجود در دهان نیازمند تمیزی و مراقبت دقیق هستند تا از تجمع پلاک و لکه‌های دندانی جلوگیری شود و بهداشت دهانی حفظ شود.
اهمیت مراقبتهای بعد از انجام ارتودنسی
مراقبتهای بعد از انجام ارتودنسی بسیار اهمیت دارند و برای حفظ نتایج درمان و سلامت دهان بسیار حائز اهمیت هستند. در زیر به برخی از مراقبتهای مهم پس از انجام ارتودنسی اشاره می‌کنم :
- رعایت توصیه‌های ارتودنتیست : پس از اتمام درمان، ارتودنتیست شما توصیه‌های خاصی را برای نگهداری از نتایج درمان و حفظ سلامت دهانتان به شما خواهد داد. مهم است که این توصیه‌ها را به دقت رعایت کنید و در صورت بروز هر گونه مشکل یا سوال، با ارتودنتیست خود مشورت کنید.
- مراقبت دقیق از دستگاه ارتودنتیکس : دستگاه ارتودنتیکس شامل براکت‌ها، سیم‌ها و اجزای دیگر است که در دهان شما قرار گرفته‌اند. برای حفظ تمیزی و بهداشت دهان، باید به مراقبت دقیق از دستگاه ارتودنتیکس خود توجه کنید. معمولاً این شامل استفاده از مسواک و نخ دندان، استفاده از محلول ضدعفونی کننده دهانی و نگهداری صحیح از دستگاه ارتودنتیکس می‌شود.
- رعایت تغییرات در رژیم غذایی : برخی از غذاها ممکن است با دستگاه ارتودنتیکس تداخل داشته باشند یا باعث خراشیدن و شکستگی براکت‌ها شوند. پس از انجام ارتودنسی، ممکن است ارتودنتیست شما تغییراتی در رژیم غذایی شما توصیه کند. مهم است که این توصیه‌ها را رعایت کنید و از مواد غذایی سفت و سختی که ممکن است به دستگاه ارتودنتیکس آسیب برسانند، خودداری کنید.
- مراجعه منظم به ارتودنتیست : برای ادامه‌ی مراقبت و پیگیری درمانی، مراجعه منظم به ارتودنتیست بسیار مهم است. ارتودنتیست شما برنامه مراقبتی مناسب را برای شما تعیین خواهد کرد و نیازمند تنظیمات دوره‌ای و ارتودنتیکس جدید ممکن است. همچنین، در صورت بروز هر گونه مشکل یا نیاز به راهنمایی، می‌توانید با ارتودنتیست خود تماس بگیرید.
- حفظ بهداشت دهانی : بهداشت دهانی منظم و دقیق بسیار حائز اهمیت است. شما باید روزانه سه بار دندان‌هایتان را بشویید و از نخ دندان برای تمیز کردن بین دندان‌ها استفاده کنید. همچنین، استفاده از آب دهان و محلول‌های ضدعفونی کننده دهانی می‌تواند به حفظ بهداشت دهان و کاهش خطر عفونت‌ها کمک کند.
- مراقبت از دندان‌ها و لثه : در طول درمان ارتودنسی، ممکن است دسترسی به برخی مناطق دندان‌ها و لثه محدود شود. با این حال، شما باید به مراقبت از دندان‌ها و لثه خود ادامه دهید. استفاده از خیط‌دندانی نرم و محافظت از لثه می‌تواند به حفظ سلامت لثه و جلوگیری از تسویه‌نشده‌های دندانی کمک کند.
- جلوگیری از صدمات : شما باید از فعالیت‌هایی که ممکن است منجر به صدمه دستگاه ارتودنتیکس شوند، خودداری کنید. اجتناب از خوردن غذاهای سخت و لبخند زدن بازویی می‌تواند خطر صدمه‌دهی به دستگاه را کاهش دهد.
- رعایت تعلیمات پس از درمان : ارتودنتیست شما ممکن است درمان ارتودنسی شما را با تعلیمات خاصی پایان دهد. مهم است که این تعلیمات را به دقت رعایت کنید، از جمله استفاده از نگهدارنده‌ها (رتینرها) که به شما توصیه می‌شود. استفاده منظم و صحیح از نگهدارنده‌ها می‌تواند نتایج درمان را ثابت نگه دارد.
( کلینیک دندانپزشکی دکتر ناصری, ارتودنسی دندان در سعادت آباد )
نتیجه گیری
در نتیجه، مراقبتهای بعد از انجام ارتودنسی بسیار اهمیت دارند و برای حفظ نتایج درمان و سلامت دهان بسیار حائز اهمیت هستند. این مراقبت‌ها شامل رعایت توصیه‌های ارتودنتیست، مراقبت دقیق از دستگاه ارتودنتیکس، رعایت تغییرات در رژیم غذایی، مراجعه منظم به ارتودنتیست، حفظ بهداشت دهانی، مراقبت از دندان‌ها و لثه، جلوگیری از صدمات، رعایت تعلیمات پس از درمان و استفاده منظم از نگهدارنده‌ها است. با رعایت این مراقبت‌ها، می‌توانید نتایج مطلوب ارتودنسی را حفظ کرده و سلامت دهان خود را بهبود بخشید. در صورت بروز هرگونه مشکل یا سوال، بهتر است با ارتودنتیست خود مشورت کنید.
( کلینیک دندانپزشکی دکتر ناصری, ارتودنسی دندان در سعادت آباد )
ثبت ديدگاه