عصب کشی یا درمان کانال ریشه چیست؟
درمان کانال ریشه یک روش ریشه درمانی یا اندودنتیکس است، که مشکلات داخلی دندان را معالجه می کند. قسمت داخلی دندان حاوی محفظه پالپ (مغز دندان) و کانالهای ریشه ای است. محفظه پالپ در زیر لایه سختی به نام عاج در وسط دندان قرار دارد. پالپ دندان از اعصاب، رگ های خونی، بافت پیوندی یا همبند و سلول های تخصصی ساخته شده است که به رشد دندان شما کمک می کند.
در بعضی مواقع، پوسیدگی عمیق دندان یا شکستگی دندان بر روی پالپ داخلی دندان تأثیر می گذارد. هنگامی که این اتفاق می افتد، پالپ ملتهب می شود و حتی ممکن است عفونی شود. عفونت در پالپ می تواند بیشتر گسترش یابد تا روی اعصاب، استخوان و حتی دندانهای دیگر تأثیر بگذارد. با مسواک زدن یا نخ دندان نمی توانید عفونت پالپ را درمان کنید. حتی پر کردن دندان هم مشکل آن را برطرف نمی کند. با توجه به اینکه پالپ دندان یک محفظه بسته است، التهاب باعث افزایش شدید فشار داخلی آن میشود. این افزایش فشار، منجر به فشار آمدن به پایانههای عصب دندان شده و درد دندان شروع میشود.
تنها راه قابل اعتماد برای درمان عفونت پالپ و آسیب دائمی پالپ به دلیل التهاب، انجام درمان کانال ریشه است. در این درمان ریشه دندان را با از بین بردن کامل مغز آن و پر کردن فضای آن با مواد مخصوص، دندان آسیب دیده درمان می شود.
عصب کشی چگونه انجام می شود؟
یک عصب کشی معمولاً توسط یک متخصص درمان ریشه (متخصصی که از داخل دندان مراقبت می کند) انجام می شود.
مراحل یک درمان کانال ریشه:
برای عصبکِشی، دندانپزشک بعد از تراشیدن پوسیدگیهای دندان، به کانالهایی که داخل ریشه دندان قرار دارند، دسترسی پیدا میکند و با سوراخ کردن پالپ دندان و جاری شدن خون، فشار داخل پالپ کاهش پیدا کرده و درد کم میشود. تعداد کانالها بستگی به دندان دارد مثلاً دندان نیش تککاناله است ولی دندان آسیا سه یا چهار کانال دارد.
توجه داشته باشید که کانالهای پالپ فقط حاوی عصب نیستند و حتی در بعضی موارد عصب آنها ممکن است به علت کاهش خونرسانی، از بین رفته باشد، اما باکتریها نیز در این کانالها وجود دارند. به علاوه، عروق خونی، سلولهای مختلف و حتی احتمالاً عروق لنفی در این کانالها وجود دارد. این کانالها که با پوسیدگی یا ورود میکروبها آلوده شدهاند، عفونت را تا انتهای ریشه میبرند و باعث میشوند در اثر واکنشهای التهابی، استخوان دور ریشه دچار التهاب و تحلیل شود و آسیب ببیند.
کاری که دندان پزشک انجام میدهد، این است که جلوی این روند را قبل از وقوع بگیرد یا اینکه بعد از وقوع، آن را درمان کند. این کار با خارج کردن محتویات کانال ریشه و تمیز کردن آن، به نحوی که مواد دارویی شستشودهنده تا انتهای کانالها برسد انجام میشود و در آخر با پرکردن کانالهای ریشه و بستن آن ها امکان عبور میکروبها را کاهش یابد.
در عصبکشی این مواد بهطور کامل برداشته و تخلیه میشوند و سپس به کمک سرم فیزیولوژی ومواد ضد عفونی کننده تمیز میشوند و آنگاه به وسیله یک سوهان کوچک، شکلدهی و با محلول شستوشو، عفونتزدایی میشوند و پس از قرار دادن میله هایی بسیار نازک بنام گوتا که جنس پلاستیکی دارد به همراه سیلر در داخل کانال ریشه دندان، عاج دندان را با مادهای ترمیمی مثل آمالگام یا کامپوزیت که با مواد دیگر واکنش نمیدهد پر میکنند. بعد از این عمل، دندان میمیرد و اگر بعد از این، دندان عفونی شود باید تحت درمان ریشه (عصبکشی) مجدد یا عمل جراحی انتهای ریشه قرار گیرد.
اگر چه گاهی اعمال مذکور در بیش از یک جلسه درمانی انجام میشود، اما زیاد بودن فاصلهٔ زمانی بین تخلیه مواد عفونی و پر کردن دندان شانس عفونتهای بعدی را بالا میبرد.